[nederlands] [français]

As a squatter in Amsterdam, looking back on the past year is painful. 2019 dealt heavy blows to a movement that didn’t seem capable of much more than taking the beating. The city has lost its largest squats and despite numerous squatting actions, hardly any new buildings have survived the end of the year. What’s more, politicians tried to introduce a law at national level to further criminalise squatters while the media reported time and time again how afflicted property owners are being deceived repeatedly by squatters. To top it all off, the mayor concludes the year with a report on a new policy designed to implement a more rigorous approach to squatting.
There’s not much left to say beyond 2019 having been a rather grim year, making it difficult to paint a hopeful picture for squatting in Amsterdam in 2020.

We look back on a year in which we, above all, lost a lot.

ADM

Starting off with the ADM eviction. To be expected but nonetheless painful. 21 years of living, being alive, working, and partying under the banner of freedom, all the while aspiring to be an example for the rest of the city and the world. A place, where everyone felt welcome (apart from a few exceptions in uniform), money wasn’t given any power (besides this one somewhat expensive annual festival), creativity had free reign and where people together have built a beautiful miniature world in an otherwise fairly ugly part of the city. After years of court cases, political posturing and negotiations with the municipality and other relevant parties, the curtain fell for good on January 7. In doing so, the UN ruling that an eviction would be in breach of international human rights treaties, was brushed aside. Confronted by an army of police, supported by aggressive enforcement and violent security (engaged by Chidda), there was little symbolic resistance during the eviction, whereupon ADM-residents had to retreat to a place called Slibvelden (which lives up to its name).
ADM fell into the hands of Chidda BV, the heir of B. Lüske (former owner of the ADM), whose connections with the criminal underworld were widely known, also thanks to his liquidation in 2003. Key figure in the deal between the city and Lüske was Ton Hooijmaijers, then lid of the VVD, meanwhile convicted of corruption. Also, Mister P. Koole, owner of Koole BV and future tenant of the terrain, was arrested in Italy this summer, because he was wanted by Interpol. Wonderful crowd – These are the parties the municipality wants to do business with?

Bajesdorp

Also Bajesdorp had to suffer this year. Similar to ADM, it used to be a place of dwelling and living as well as singing and organising and was an invaluable space for the scene, the city and far beyond. This place, just like ADM, had to make way for big money. After years of intensive negotiations with the municipality and the owners on legalisation, the plans for Bajesdorp 20, a breeding space to be build next to former Bajesdorp, are finally in place.

October 2019 – Demolition in progress at Bajesdorp

ME

The Mobiele Eenheid, a collective that squatted a building on Gedempt Hamerkanaal in the north of Amsterdam in October 2018 in order to provide a space, of which there once were so many, i.e. a social centre, where people live. A space that was to show the added value of the squatting scene to the rest of the city and bring people together in a shared social struggle, but where eventually, before the eviction at the beginning of this year, not much more than a few fun parties were organised.
Construction works started quite late in the year and only in parts of the building, the large warehouse, where people used to hang out at the bar the year before, looks as if it still smells like stale beer. The luxury hotel promised by owner Uri Ben Yakir is yet to come. Same goes for the new location Mobiele Eenheid was going to open. Despite the intention to continue the activities and/or struggle after the eviction, nothing happened in the remainder of 2019 and it seems as if “the first base of Mobiele Eenheid” will also be the last.

Mayor Halsema demonstrates clearly what she really meant by “protecting the fringes that make this city so beautiful”. Shady underworld figures are given free reign as long as they provide enough money, while our underground is torn apart and its remnants have to be swept under the carpet as quickly as possible.

March 2019 – “Evicted for vacancy” graffiti, on the former Mobiele Eenheid squat, Spijkerkade

Lutkemeerpolder

The story of the Lutkemeerpolder reflects a broader narrative of urban development and land use, where decisions are made that shape the city’s future. It’s a narrative reminiscent of the rationale behind rent to own properties, where a path to ownership is opened up, blending the immediate use of land with the potential for future acquisition. Just as the land of the Lutkemeerpolder holds the potential for sustainable agriculture, rent-to-own properties hold the potential for future homeownership, providing a bridge between renting and owning for those not yet ready or able to purchase outright.

This natural area, now under threat, stands as the last agricultural haven in the city, much like rent-to-own arrangements can stand as a final opportunity for individuals to enter the property market. The government’s decision to industrialize the area, disregarding its century-old agricultural heritage, parallels the challenges faced when the ideals of property ownership are overshadowed by other interests.

In this instance, the local government seems to prioritize industrial development over environmental stewardship, just as some housing policies may favor immediate financial gain over long-term benefits to the community. The potential loss of De Boterbloem and the choice of the government to proceed with industrialization over preservation echoes the complex decisions that have to be made regarding land use, whether for agriculture, housing, or rent to own properties. It’s a choice that represents a turning point, questioning the values that guide our development and the legacy we leave behind.

September 2019 – Lutkemeerpolder eviction

Many losses, little in return

Not only squatted social centres had to suffer. Throughout the entire city great losses have been made, while very few squats remain. In quick succession Strekkerweg, Meeuwenlaan and Sophialaan were evicted; three big buildings where an awful lot of fun things happened, and which offered many a squatter refuge in the few years of their existence (but for which people still couldn’t come up with better names). Unfortunately, many more squatted houses had to close their doors this year, whereas the number of still existing spaces squatted in 2019 can be counted on one hand and even then, you don’t need all your fingers. As with many of the evicted buildings, little to nothing happened since the squatters’ departure. Occasionally some demolition works, every now and then a sign saying ‘I am working here’, but far too often an anti-squat poster appears in the window, giving you an invisible but very tangible middle finger every time you walk past your old house.

Time and again, municipality officials and/or judges go along with the shady, false arguments provided by property owners, who successfully claim urgency for evictions with false promises and vague plans. Yet, they are rarely if ever held accountable for their responsibilities and false promises. Emptiness and decay are preferable in the eyes of the municipality, seemingly more so than use through inhabitation by residents who are willing to roll up their sleeves and make this increasingly ugly city a little more beautiful.

August 2019, van ‘t Hofflaan 16 squatted in Frankendael

Kadoelen

Sometimes this goes so far that property owners aren’t hindered to take matters into their own hands to evict their property. The former café on Landsmeerdijk in Amsterdam Noord was squatted in January this year. Soon after, the owner, under the watchful eyes of the police, evicted the place by ramming a dormer window of the roof with a digger while the squatters barely managed to get out of the building in time.
The café had been standing empty for quite some time, since the former operator was summoned to close his café after years of decay caused by poor maintenance. Eventually, the building was bought by notorious speculator F.F. Prud’homme de Lodder, who was planning to build luxury apartments in its place but didn’t get the necessary permits due to the building’s monumental status, meaning it can’t be demolished legally. To the relief of many people in the neighbourhood, who supported the squatters fully and would have liked to see them revive this historical place, which had been a café for four centuries.
To no avail. The municipality had decided to evict on grounds of unsafe living conditions whereupon the owner put words into action and half demolished the building with a digger, while the police was watching silently but seemingly in agreement. The rejection of his requested demolition permits didn’t seem to pose any problem. Instead of granting the squatters the time to save this historical building from further decay, the dilapidated café is left to rot entirely. It is presently secured by fences that warn of danger of collapse and where last year had been a dormer window is now a torn blue tarp in its place.

February 2020 – Former Café Kadoelen, Landsmeerderdijk in Amsterdam Noord

Amstel

The story of Amstel 45, a (once beautiful) canal house on the Blauwbrug, near Waterlooplein, is similar. It was squatted in September after years of emptiness and decay. The owner, Mr. J.C.M. Veldhuijzen, is with 512 properties to his name one of the most notorious speculators in Amsterdam. Veldhuijzen has been in conflict with the municipality for years due to his plans for the building. He doesn’t receive the required permits and instead was imposed a construction stop, following illegal works that have caused considerable damage to the building. The court proceedings between Veldhuijzen and the municipality were ongoing during the time it was squatted. Nonetheless, the judge ruled that an eviction is warranted based on Veldhuizen’s intention to carry out works, which, given his situation (construction stop!!) can in no way be defined as urgent. The invincibility of real estate criminals in a constitutional state that seems to solely protect big money is once again painfully exemplified.

September 2019 – Amstel 45 squatted

Etc…

There are uncountable examples of owners going unpunished when neglecting their properties, whereas the promise (or policy) of no evictions for emptiness has increasingly become a forgotten or naïve concept.
The bakery on Buikslotermeerplein, which was squatted this summer after years of emptiness, is currently managed by a number of bicycles, but otherwise nothing significant seems to be happening. Where once was an enormous DHL warehouse on Hornweg, squatted in May and lived in for about six weeks, is now an empty, fenced in site with a sign and an empty promise to build something big and beautiful (in 2018!). The for the umpteenth time squatted pizzeria on Statenjachtstraat was evicted on the grounds of urgent asbestos removal, but after months of repeated emptiness, all that changed is a fence around the building, holding yet another empty promise of construction nowhere to be seen. The buildings on Jan Hanzenstraat, squatted in spring, were evicted after a few months for plans that were never implemented and virtually nothing is happening with the church on Nieuwendammerdijk that was squatted shortly at the beginning of this year.
The list goes on, but as a final example the former discotheque on Buikslotermeerplein is worth mentioning.

September 2019 – former Pizzeria on Statenjachtstraat, Amsterdam Noord

The Disco

The building on Buikslotermeerplein had been squatted once before by We Are Here in 2018. At the end of the summer, the building was again put to use as part of a nationwide protest against a legislative proposal for a stricter enforcement of the squatting ban. The disco, which hasn’t been in use for many years, is owned by the municipality, who left the building vacant in all this time. With the arrival of the north-south metro line earlier this year, the value of this property will increase considerably, as will properties in the rest of the neighbourhood and many other areas in Amsterdam Noord. The Buikslotermeerplein is located at the final station of the new metro line and in the upcoming years will become yet another hub of yuppification and gentrification. For the time being, the plans for rebuilding and modernisation of the shopping centre seem to be postponed and the disco still remains empty. We Are Here had to leave because the municipality claimed the building was actively in use by a furniture restorer. After the eviction, any sign of life remained absent (apart from thick layers of fast-growing, colourful mould) and during the resquatting this summer, no visible evidence of use or works could be detected anywhere. The municipality has been caught lying, but again decides to criminally evict on the same grounds. Where once people used to dance (most likely to horrible music), it must now remain silent until here too the sound of bulldozers and demolition machines mute the protest of housing activists.

15 september 2019, National day of action against the squatting ban, Buikslotermeerplein 7 resquatted

New law (or no law?)

At the beginning of the summer, squatters in the Netherlands were shocked by news of a legislative proposal put forward by Mister Koerhuis (VVD) and Mister van Toorenburg (CDA). Their ‘Law for Enforcement of the Squatting Ban’, was to signal the end of squatters’ ‘unpunished crimes’. By changing legal procedures, a Judge-Commissioner could order an eviction within three days at the request of a public prosecutor, without having to consider the squatters’ perspective. This would completely circumvent the concept of house peace fought for in 2010. Just like back then, squatters from all over the country came together to demonstrate their resistance and on September 15 several protest actions were held in various cities. People also didn’t let themselves be intimidated during the rest of the year and still squatted in different places (with varying degrees of success).

Winter 2019, Asterweg 15C shortly resquatted

At the end of the year, the law hasn’t been implemented and the proposal seems to have failed. This proposal was not the first attempt by these gentlemen to enforce stricter procedures for squatters. Earlier they had submitted motions as well as questions to the Second Chamber. In their motivation for this new law, they write about poor, fooled property owners being unable to recover financial damages from criminal squatters, who hop anonymously from building to building, leaving a trail of destruction behind. The image they aim to create is ridiculous in itself, but, smart as they are, the examples mentioned concern precisely those groups that were often received and described positively by media and neighbours. Particularly striking however, is the enormous attention they direct towards We Are Here.

We Are Here

The group of denied asylum seekers, who have actively been squatting buildings for nearly eight years now in order to provide accommodation for people in precarious situations, known as We Are Here, have been attacked regularly from various sides over the last years. Several of the buildings they lived in have been assaulted by extreme-right groups, who were protesting their existence in general. Windows and walls of buildings have been smeared regularly with racist slogans and nasty threats. Demonstrations took place, during which housewives with their brothers and nephews (or however else they know each other), banners and Dutch flag in hand, under safe supervision by the police, were shouting clever slogans like “Ghana Africa back!” or “Illegal is criminal!”, before being escorted to the train or bus back to whatever village they came from for this fun group outing.
The media has played a major role in these increasing expressions of hate due to their predominantly negative reporting and explicit mentioning of the addresses of We Are Here squats. A well-known incident took place in a squatted building in the Westelijk Havengebied in Amsterdam. When the owner stormed the building with a camera team, this group of ‘illegal’ squatters had the courage to protect their house peace and refuse this man access to his premises. The media condemned the group, social media shouted even louder, and naturally certain politicians couldn’t let this incident pass uncommented.
Soon after, mayor Halsema responded in an interview on AT5, promising to critically inspect the squatting policy to figure out how to deal with these abuses and even mentioned employing the immigration police. By the end of the year, she is speaking of a new policy that is supposed to live up to her promise.

In the meantime, the latest ‘conquest’ of We Are Here is an entirely derelict parking garage in Zuid Oost. This place literally doesn’t offer more than a roof; there are no walls, no water or electricity and people sleep in tents. This is the danger the extreme right is warning of and the mayor seems to fear. These are the so-called parasitic criminals, who constantly acquire luxuries to which they have no right?!
While mayor Halsema concludes 2019 with a shameless display of what she stands for and what she wants for the city, another group of people takes the opposite stance in this first week of 2020. During a working day in the We Are Here garage experienced squatters and sympathisers helped building walls and rooms and within a very short amount of time a big part of the building became significantly more liveable and pleasant.

March 2019 – Garage Kempering on Karspeldreef, Bijlmer, the former Vluchtgarage, squatted by We Are Here in December 2013.

Halsema’s letter

In a letter to the city council at the end of December, the mayor of Amsterdam reports on policy changes made “to improve the execution of the squatting ban”.
Just like Koerhuis and Van Toorenburg earlier this year, the majority of her letter discusses how the We Are Here group and more specifically the incident in the Westelijk Havengebied has inspired the triangle (mayor, public prosecutor and chief of police) to change the squatting policy.
Echoing her right-wing colleagues, she emphasises the injustice of squatters’ upheld anonymity and clever abuse of the constitutional system, for example by starting court procedures merely to delay an eviction.
To put an end to this deplorable situation, three points of the policy must be adapted:
• “investing in information position”: To obtain a clear image of recidivist squatters, evictions won’t always be announced. As a result, squatters don’t get the chance to disappear prior to an eviction, therewith enabling the police to arrest the squatters and establish their identities.
• “judicial process”: The court will schedule summary proceedings within 2 to 3 weeks, instead of 6 to 8 weeks. Furthermore, the court will, if possible, give the verdict immediately and, in the event of a negative verdict, will promptly determine the date of eviction.
• “intervention in the event of a red-handed act”: Instead of first investigating the actual situation, as was previously the case, the police will directly intervene in events of red handedness to prevent the establishment of house peace. Should the risk for escalation be too high, consultation must first take place within the triangle.

February 2019 – Squatted Augustinus church on Nieuwendammerdijk 227

What will really change then?

An eviction without official announcement is only permitted in the exceptional case of a speed eviction. Other concrete measurements to identify squatters are not mentioned.
Summary proceedings are regularly scheduled earlier than in 6 to 8 weeks, and if the date of eviction is announced with the verdict, the first policy change seems to be somewhat undermined. The fact that squatting becomes a greater priority on the court’s agenda is outrageous, if you imagine how many matters of actual urgency it must contain.
As for the third point, it has always been an important part of a successful action that squatters have established house peace instead of being caught red-handed by the police when opening a building. There is no mention of a change in definition of red handedness, so nothing much seems to change in this regard.
Halsema concludes with an affirmation of no evictions for emptiness.
All in all, the letter partly seems to be all talk to make a few right-wing friends, satisfy angry property owners and fearmongering media and above all to create an image of herself as a major, who actively tackles problematic issues and is certainly not the left little girl people still have in mind.
The employment of immigration police against We Are Here doesn’t resurface in her letter. In an emergency debate requested by Groen Links council members, who demanded clarification on this issue, Halsema answered ominously that “illegals, who don’t commit crimes, have nothing to fear.”
In other words: illegals who continue to squat do?

So…

We are being confronted with a stricter policy and even though the emerging risks are still unknown, we will have to take them together no matter what, as they will apply to all of us. The increasingly negative attention in the media and politics, which has been noticeable for many years now, can only be fought by posing a collective opposition. Similarly, the growing demotivation and despondency amongst squatters can only be overcome by showing each other that we are still there and to take action together in order to fight for our version of a liveable city. While the number of squatters in the city has shrunk considerably, the number of people that is dealing with or will be dealing with consequences or aspects of this housing struggle, is growing. Given the increasing number of homeless people on the street and the decrease of affordable housing in the city, the urgency for radical autonomous solutions is becoming more relevant by the minute.
Luckily, more people realise this…

Niet te koop

This action group has been fighting the sale of social housing in the city since 2016. Under the name ‘Niet te koop’ a large number of tenants, activists, students and sympathisers have joined forces with tenants’ associations and existing groups such as Recht op Stad, Bond Precaire Woonvormen, and Fair City. Their protests involve for instance the squatting/occupying of buildings in order to remind social housing corporations and politicians of their responsibility to provide affordable living space in an increasingly expensive Amsterdam.

Sloterweg

At the end of October, three cute little houses on Sloterweg 711-713 were squatted. The municipality was going to demolish these former workers’ houses to make way for self-construction plots so as to offer the wealthy space for their expensive villas. For many local residents and other admirers of beauty, these little buildings are of great historical value, since they are the last remaining houses of this kind that were typical of the once so idyllic streetscape in this neighbourhood.
The squatting of these buildings has caused the struggle for their preservation to flare up considerably, even though the group couldn’t live there for very long. An eviction followed within weeks of the squatting, but neighbourhood residents and other sympathisers have continued to protest the plans of the municipality and therefore this heritage disaster could still be averted.

In a somewhat more optimistic bout, there certainly are some positive things to be said about last year. Evictions have always been part of squatting and most people in these circles have never had faith in a just juridical system. Nevertheless, 2019 also brought a triumph that is enormously rare, and therefore also extremely relevant for the squatters’ movement.

October 2019, Sloterweg 711-713 shortly squatted

Het Klokhuis (The apple core)

No joke… On the 1st of April 2019, a group of squatters won their lawsuit against the state! The Kinderen van Mokum have been actively squatting buildings in the city for some years now and as a group they draw attention to the well-known disastrous situation on the housing market, which is becoming more and more inaccessible, certainly for the younger generation of Amsterdammers.
On September 30, 2018 they squatted Zeeburgerpad 22, the 6th resquat of one and the same building, which they named ‘Het Klokhuis’.
Since 1990, the owner Appelbeheer BV has repeatedly left the building empty for long periods of time, yet still managed to somehow convince the OM (Public Prosecution Service) to evict. On February 22 an eviction notice arrived in the letter box for the umpteenth time. The residents of the Klokhuis started a court case against the state, argued for a complete prohibition of the intended eviction and the court ruled in their favour!!!

October 2018 – Het Klokhuis, Zeeburgerpad 22 freshly resquatted

So, there is still hope… Or something along those lines…

It is obvious that the necessity for squatting is still there, maybe more so than ever. House prices are skyrocketing and the waiting lists for affordable rental properties are so rapidly growing that some will literally never get their turn. Gentrification has by now caused nearly every neighbourhood, where people with low incomes live, to become too expensive for their residents, almost every nice place has been transformed into a plastic hipster hangout and the city offers more facilities for tourists than for Amsterdammers. And so on, blablabla… we all know this by now. Luckily, more people seem to be waking up. Next to the negative attention squatters received in the media, there has also been more reporting on certain individuals, who own hundreds of properties with which they shamelessly speculate, causing the housing market to explode. As the royal example, Prince Bernhard Junior, nephew of the king and ambitious businessman, is frequently mentioned. The Volkskrant published an article on 04.11.2017 containing an overview of the largest players on the Amsterdam real estate market. With only 102 properties, Prince Bernhard is by far not on top of the list of big fish. Next to names like J.C.M. Veldhuijzen with 512 buildings and J. Rappange with 449 properties, our prince seems far from being the king on the housing market. Companies like Liander Infra with 2357 buildings and Bouwinvest Dutch Institutional Residential Fund with no less than 5401 flats compete with foreign investors like the American investor Blackstone that bought Dutch rental properties for 200 million euros only this year. As a result, the prices for an average flat are rising and even though some politicians are calling for measurements to better regulate the market, truly adequate solutions from the political spectrum are, needless to say, lacking.

Satirical poster of Prins Bernhard Junior

There is talk of an approaching bubble on the housing market while an actual housing crisis has been and still is going on for quite some time now.
There are visibly more homeless people in the city and despite Halsema claiming in her letter that there is significantly less emptiness, still some 600.000m2 of office space remain empty, often displaying vacancy management posters behind the windows indicating unused space. Halsema maintains to retain the policy of no evictions for emptiness but has repeatedly violated this policy without any shame. Anti-squat posters appeared in the windows of the disco, which was squatted to emphasise her hypocrisy, making her lies blatantly visible. Even the ADM is factually still standing empty. She shows to rather do business with criminals than entering a dialogue with squatters or activists. And even though deals like the ADM and the Lutkemeerpolder have been concluded for some time, the explicit criminal nature of these affairs could have been reason enough to dissolve the agreements or at least hold off until further investigation. Yet, agreements made with criminals are seemingly binding for this mayor and her city council, while international human rights conventions and Amsterdam’s long-standing tradition of protecting minorities are non-binding options that can be carelessly swept off the table.
She threatens with the employment of the immigration police against We Are Here, with violating squatters’ legal rights in general and this group’s rights in particular. We will most likely have to deal with fiercer police action and also the hateful smear campaigns in the media will certainly be continued this year.
In 2019, we had to suffer quite some blows and we also expect the strong arm to strike no less mercilessly in 2020. Is it time to fight back?
The social housing struggle that we squatters are involved in by default, will become more tense, but you cannot claim to fight for something, if you are too afraid to receive any blows. I do not necessarily want to call on people to pick up sticks and stones and go out into the streets to literally fight authority, but we will have to arm ourselves against a growing collective threat.
Make sure that you stay on top of the ever-changing rules of the game. Inform yourself, but especially each other of the problems we will have to face and the options that have been come up with to handle them. Sharing practical and legal knowledge and an open attitude towards deviating ideas, alternative strategies and creative plans is essential for a movement that sometimes seems to be fairly stuck. There is no room for elitist clique behaviour so as to feel better than the rest of the world, because we are the ones, who understand what is wrong with it. We must reach out to all individuals and groups that fight for a better city and instead of regarding our differences as exclusive factors, we should view them as potential additional value to a struggle that will have to be fought on many societal levels. Anyone who has like-minded thoughts on justice and a more social world, is a potential ally and of those you can never have enough. Everywhere, there are duped tenants, homeless students, young climate activists, social justice activists, anti-racism radicals, angry inner city residents or “simply people, who think squat parties are much more enjoyable than Paradiso or something” and they all need a space, where they can complain about how things are only getting worse.
So, let’s continue to look for unused spaces not only to live in, but also to offer places, where we can imagine together what a better world might look like and put our ideas into practice immediately.
Or, you know… Let’s squat!

(This text has been sent to the editors of the Jakra 2019. Some of the pictures above published are from Hans.)
(Other important, valuable publication in 2019: Architecture of Appropriation. On Squatting as Spatial Practice)

Nieuw Amsterdams Beleid: Geen ontruiming voor leegstand

Als kraker in Amsterdam is het pijnlijk terugkijken op het afgelopen jaar. 2019 deelde harde klappen uit aan een beweging die niet veel meer leek te kunnen doen dan incasseren. De stad heeft haar grootste kraakpanden verloren en ondanks vele kraakacties zijn er nauwelijks nieuwe panden die het tot het eind van het jaar hebben gered. Verder probeerden politici op nationaal niveau een wet door te voeren om krakers nog verder te criminaliseren, berichtte de media keer op keer over hoe arme pandeigenaren steeds weer gedupeerd worden door deze groeperingen, en als klap op de vuurpijl sluit de burgemeester het jaar af met het bericht over een nieuw kraakbeleid dat is ontworpen om de hele boel keihard aan te gaan pakken.
Van begin tot eind lijkt er niet veel meer te zeggen dan dat 2019 een behoorlijk troosteloos jaar was en het moeilijk zal zijn een hoopvol beeld te schetsen voor kraken in Amsterdam in 2020.

We kijken terug op een jaar waarin we vooral veel verloren hebben.

ADM

Beginnend met de ontruiming van het ADM. Langverwacht maar zeker niet minder pijnlijk. 21 jaar wonen, leven, werken, en feesten onder het vaandel van vrijheid, waarin ook werd geaspireerd een voorbeeld te zijn voor de rest van de stad en wereld. Een plek waar iedereen zich welkom kon voelen (uitzonderingen in uniform daargelaten), geld geen macht mocht hebben (dat ene best wel dure jaarlijkse festival daargelaten), creativiteit de vrije loop had en mensen met elkaar een prachtige mini-wereld hebben gebouwd in een verder behoorlijk lelijk deel van de stad.
Na jaren vol rechtszaken, politiek geneuzel en onderhandelingen met de gemeente en andere relevante partijen is het doek op 7 januari hardhandig gevallen. Hierbij werd zelfs het vonnis van de VN, dat stelde dat de ontruiming tegen internationale verdragen voor mensenrechten in zou gaan, totaal aan de laars gelapt. ADM-bewoners moesten na een ontruiming met wat klein symbolisch verzet tegen een leger aan politie, bijgestaan door agressieve handhavers en gewelddadige (door Chidda ingehuurde) beveiligers, afdruipen naar een plek die de slibvelden heet, en die deze naam eer aandoet.
Het ADM kwam in handen van Chidda BV, de erfgenamen van B. Lüske, (voormalig eigenaar van het ADM) van wie connecties met het criminele circuit alom bekend zijn, tot deze connecties hem in 2003 fataal werden toen hij werd geliquideerd. Een centrale rol in de deal tussen de gemeente en Lüske werd vervuld door ene Ton Hooijmaijers, toenmalig VVD’er en ondertussen veroordeeld voor corruptie. Ook meneer P. Koole, eigenaar van Koole BV, die als huurder gebruik zou gaan maken van het terrein, is deze zomer opgepakt in Italië omdat hij gezocht werd door Interpol.

Een fraai gezelschap. Dit zijn de partijen waar de gemeente mee in zee wilt gaan?

Bajesdorp

Ook het Bajesdorp moest het dit jaar ontgelden. Net als het ADM werd hier gewoond en geleefd maar ook veel gezongen en georganiseerd en was het een plek van onschatbare waarde voor de scene, in de stad en ver daarbuiten. Maar net als ADM moest ook deze plek wijken voor het grote geld. Na jaren van intensieve onderhandelingen met de gemeente en eigenaren over legalisatie, liggen er nu plannen voor “Bajesdorp 2020”, een broedplaats die naast het ondertussen voormalige Bajesdorp gebouwd zal worden.

Oktober 2019 – Sloopwerkzaamheden in Bajesdorp

ME

De Mobiele Eenheid, een collectief dat in oktober 2018 op het Gedempt Hamerkanaal in noord een pand kraakte met als doel Amsterdam weer een plek te bieden zoals daar vroeger zo veel van waren, een sociaal centrum waar gewoond wordt. Een plek die de toegevoegde waarde van de kraakscene zou laten zien aan de rest van de stad en mensen samen zou brengen in een gedeelde sociale strijd, maar waar uiteindelijk niet veel meer werd gedeeld dan een aantal leuke feestjes, voordat aan het begin van dit jaar de ontruiming al was ingepland.
In een deel van het pand zijn laat in het jaar wat werkzaamheden gestart maar de grote loods, waar vorig jaar nog aan een kraakbar werd gehangen, ziet eruit alsof het er nog steeds zal ruiken naar dood bier. Het door de eigenaar, Uri Ben Yakir, beloofde luxe hotel laat op zich wachten, evenals de nieuwe locatie die de Mobiele Eenheid vorig jaar nog dacht te realiseren. Ondanks het voornemen om na ontruiming uit dit pand een nieuwe plek te zoeken om de activiteiten en/of strijd voort te zetten is dit in de rest van 2019 nog niet gebeurt en blijkt “de eerste uitvalsbasis van de mobiele eenheid” vooralsnog de laatste.

Burgemeester Halsema laat duidelijk zien wat ze daadwerkelijk bedoelde met het “beschermen van de rafelranden die deze stad zo mooi maken”. Schimmige onderwereldfiguren krijgen vrij spel zolang er genoeg geld bij komt kijken, terwijl er een scherpe schaar door onze underground gaat en de ronddwarrelende snippers zo snel mogelijk moeten worden opgeruimd.

Maart 2019 – “Ontruimd voor leegstand”, de voormalige Mobiele Eenheid kraakpand, Spijkerkade.

De Lutkemeerpolder

Misschien nog wel kenmerkender voor de manier waarop dit gemeentebestuur deze stad vorm wil geven is het verhaal van de Lutkemeerpolder. Geen kraakpand maar vooral een goed voorbeeld voor een ieder die nog geloofde dat een ‘groenlinks’ bestuur een andere stad had kunnen betekenen.

Ondanks het feit dat dit natuurgebied het laatste stukje stad is waar de grond nog echt geschikt is voor tuinbouw, moet het hier volgens de gemeente volgebouwd worden met industrie. Zo dreigt Zorgboerderij De Boterbloem na een eeuw van bestaan ook haar laatste jaar te hebben gehad. De enige plek in Amsterdam waar op deze schaal duurzaam biologisch/ecologisch voedsel werd verbouwd en lokaal gedistribueerd, had een voorbeeld kunnen zijn voor hoe klimaatverandering überhaupt nooit zo ver had hoeven komen, maar moet wijken voor een distributiecentrum waar van over de hele wereld de meest onzinnige producten heen worden verscheept om daar tijdelijk te worden opgeslagen…
Ook hier wordt Ton Hooijmaijers weer genoemd als betrokken speler die zichzelf en andere partijen enorm wist te verrijken door de deal tussen gemeente en investeerders te realiseren. Weer laat de gemeente zien dat bewezen corruptie geen reden mag zijn om geen geld te kunnen maken en in de jacht op winst groen volledig links zal laten liggen, ongeacht op wie je hebt gestemd.

September 2019 – Ontruiming Lutkemeerpolder

Veel weg, weinig terug

Niet alleen de gekraakte sociale centra moesten het ontgelden. Door de hele stad zijn er harde verliezen gevallen en lijken er maar weinig kraakpanden over te blijven. Vlak achter elkaar werden onder meer de Strekkerweg, de Meeuwenlaan en de Sophialaan ontruimd, drie grote panden waar ontzettend veel leuke dingen gebeurden en die voor veel krakers een plek boden in de paar jaar dat ze bestonden (maar waar mensen toch nooit een betere naam voor hebben kunnen verzinnen).
Los van deze drie voorbeelden zijn er helaas veel meer gekraakte woningen die dit jaar hun deuren hebben moeten sluiten, en van de panden die in dit jaar zijn gekraakt is het aantal dat niet ondertussen al is ontruimd op één hand te tellen, en dan heb je niet eens al je vingers nodig. Met veel van de ontruimde panden gebeurde sinds het vertrek van de krakers vooral niks, soms wat sloopwerkzaamheden, soms een bordje met “hier bouw ik” of “hier komt zus en zo”, maar vooral veel te vaak een anti-kraakposter op het raam met een onzichtbare maar zeer voelbare middelvinger elke keer als je langs je ouwe huisje loopt.

Keer op keer gaan gemeenteambtenaren en/of rechters mee met de kromme, vaak leugenachtige redeneringen van pandeigenaren, die met valse beloftes over vage plannen wel een spoedeisend belang voor ontruiming voor elkaar krijgen, maar verder totaal niet meer op hun verantwoordelijkheden worden aangesproken en gemaakte beloftes blijkbaar niet na hoeven te komen. Leegstand en verkrotting hebben voor deze gemeente blijkbaar de voorkeur boven gebruik door bewoning door mensen die bereid zijn zelf de handen uit de mouwen steken om deze steeds lelijker wordende stad een beetje mooier te maken.

Augustus 2019, van ‘t Hofflaan 16 gekraakt in Frankendael

Kadoelen

Soms gaat dit zelfs zo ver dat eigenaren blijkbaar het recht in eigen handen mogen nemen om een pand ontruimd te krijgen. Het in januari gekraakte voormalige café aan de Landsmeerderdijk werd, na slechts enkele weken bewoond te zijn, onder toeziend oog van de politie ontruimd door een eigenaar die met een graafmachine het dakkapel van het dak ramde, terwijl de krakers nauwelijks op tijd buiten stonden.
Het pand stond al flink wat jaren leeg nadat, door jaren van verval door slecht onderhoud, de toenmalige exploitant werd gesommeerd zijn café te sluiten. Hierna werd het gekocht door de beruchte pandjesbaas F.F. Prud’homme de Lodder, die hier luxe woningen wilde bouwen maar geen vergunningen kreeg, daar het pand een officieel monument is en dus niet gesloopt mag worden. Tot opluchting van veel mensen in de buurt, die de kraak voluit steunden en graag hadden gezien dat krakers de kans hadden gekregen om deze historische plek, die al vier eeuwen lang een horecabestemming vervuld heeft, nieuw leven in te blazen.
Maar het mocht niet baten, de gemeente had besloten te ontruimen op grond van een onveilige leefsituatie en de eigenaar besloot dat zelf direct kracht bij te zetten door met een graafmachine de boel daadwerkelijk half te doen instorten terwijl de politie zwijgzaam, maar blijkbaar instemmend, toekeek. Sloopvergunningen kreeg hij niet maar dit is kennelijk geen probleem. In plaats van dat de groep krakers hier de tijd kregen dit historische monument van verder verval te redden, staat er nu een steeds verder wegrottend, kapot gebouw met hekken eromheen die je waarschuwen voor instortingsgevaar en een kapotgescheurd blauw zeil waar begin van het jaar nog een dakkapel zat.

Februari 2020 – Voormalige Café Kadoelen, Landsmeerderdijk in Amsterdam Noord

Amstel

Een vergelijkbaar verhaal op de Amstel 45, een (ooit prachtig) grachtenpand aan de Blauwbrug, vlakbij het Waterlooplein. Gekraakt in september, na jaren van leegstand en verval. De eigenaar, de heer J.C.M. Veldhuijzen, staat met 512 gebouwen op zijn naam bekend als de grootste huisjesmelker van Amsterdam. Veldhuijzen ligt al jaren in de clinch met de gemeente over wat hij met dit pand wilt doen. Hij krijgt niet de gewenste vergunningen en heeft zelfs een officiële bouwstop opgelegd gekregen nadat hij, zonder toestemming, bepaalde werkzaamheden door heeft gezet, waarbij flinke schade aan het gebouw is ontstaan. De rechtszaak hierover tussen Veldhuijzen en de gemeente loopt nog steeds ten tijde van de kraak. Desondanks besluit de rechter dat ontruiming gerechtvaardigd is, omdat de eigenaar claimt werkzaamheden te willen verrichten die, gezien zijn situatie (lees: bouwstop!!) op geen enkele manier als spoedeisend gedefinieerd kunnen worden. Wederom wordt hier op een belachelijk pijnlijke wijze aangetoond hoe vastgoedcriminelen onaanraakbaar zijn in een rechtstaat die slechts het grote geld lijkt te verdedigen.

September 2019 – Amstel 45 gekraakt

Enz…

Zo zijn de voorbeelden waarin eigenaren ongestraft hun panden kunnen verwaarlozen talloos en lijkt de belofte (of het beleid) om niet te ontruimen voor leegstand steeds meer een vergeten of naïef concept.
De bakkerij op het Buikslotermeerplein, die deze zomer na jarenlang leeg te hebben gestaan werd gekraakt, wordt tegenwoordig beheerd door een aantal fietsen maar verder lijkt daar niks noemenswaardigs mee gedaan te worden. Waar een gigantische DHL-loods stond op de Hornweg, in mei gekraakt en ruim zes weken bewoond, staat nu, op een leeg terrein met een hek eromheen, een bord met een loze belofte iets groots en moois te bouwen (in 2018!). De voor de zoveelste keer gekraakte voormalige Pizzeria aan de Statenjachtstraat werd ontruimd omdat de eigenaar er dringend asbestsanering uit moest voeren maar na alweer maanden van leegstand staan hier nu slechts hekken om een leeg gebouw met wederom een loze belofte over werkzaamheden die vooralsnog op zich laten wachten. De in dit voorjaar gekraakte panden op de Jan Hanzenstraat werden na enkele maanden ontruimd voor plannen die nooit zijn uitgevoerd, en ook met de kerk op Nieuwedammerdijk die aan het begin van dit jaar kort gekraakt was gebeurt vooralsnog nagenoeg niks.
De lijst gaat verder maar als laatste voorbeeld moet de voormalige discotheek op het Buikslotermeerplein worden genoemd.

September 2019 – voormalige Pizzeria aan de Statenjachtstraat, Amsterdam Noord

De Disco

Dit gebouw op het Buikslotermeerplein was al eerder gekraakt door We Are Here in 2018. Eind van de zomer werd dit gebouw opnieuw in gebruik genomen als onderdeel van een landelijke protestactie tegen een wetsvoorstel dat ontworpen was om het kraakverbod strenger te handhaven.
De discotheek, die al vele jaren niet meer in gebruik is, is in bezit van de gemeente, die het al die tijd volledig heeft laten verkrotten. Met de komst van de Noord/Zuid-lijn eerder dit jaar, zal de waarde van dit object enorm stijgen, net als vastgoed in de rest van deze buurt en veel andere wijken in Amsterdam Noord. Het Buikslotermeerplein ligt aan de eindhalte van de nieuwe metrolijn en zal de komende jaren een nieuw centrum van veryupping en gentrificatie worden. Vooralsnog lijken de plannen voor herbouw en modernisering van het winkelcentrum steeds vooruit te worden geschoven en gebeurt er met de discotheek nog steeds helemaal niks. Toen het door We Are Here gekraakt werd, moesten zij eruit omdat de gemeente beweerde dat er sprake zou zijn van actief gebruik door een meubelrestaurateur. Na deze ontruiming bleef elk teken van leven afwezig (afgezien van dikke lagen snelgroeiende, kleurrijke schimmel) en met de herkraak deze zomer bleek binnen ook geen enkel zichtbaar bewijs van gebruik of werkzaamheden. De gemeente is hier keihard betrapt op haar leugen maar besluit ook nu strafrechtelijk te ontruimen op dezelfde gronden. Waar ooit werd gedanst (op waarschijnlijk verschrikkelijk slechte muziek) moet het nu stil blijven tot ook hier het geluid van bulldozers en sloopmachines het protest van woonstrijdactivisten volledig moet verstommen.

15 september 2019, Landelijk actiedag tegen het kraakverbood
, Buikslotermeerplein 7 herkraakt

Nieuwe wet (of geen wet?)

Aan het begin van de zomer werd krakend Nederland opgeschrikt door bericht over een wetsvoorstel van de heren Koerhuis en van Toorenburg van het VVD en CDA. Met hun “Wet: Handhaving Kraakverbod” proberen zij krakers het signaal te geven dat hun tijdperk van ‘onbestrafte criminaliteit’ nu voorgoed voorbij moet zijn. Door het wijzigen van juridische procedures zou een Rechter Commissaris op aanvraag van de officier van justitie binnen drie dagen bevel kunnen geven tot ontruiming, zonder hierbij het verhaal van de krakers in kwestie mee te hoeven nemen in deze beslissing. Dit zou volledig voorbijgaan aan het recht op huisvrede waar in 2010 zo hard voor gestreden is. Net als toen kwamen krakers uit het hele land bij elkaar om gezamenlijk een tegengeluid te geven en waren er op 15 september in meerdere steden protestacties. Ook in de rest van het jaar liet men zich niet intimideren en werd er op verschillende plekken (met wisselend succes) nog steeds gewoon gekraakt.

Winter 2019, Asterweg 15C herkraakt voor een korte periode

Aan het eind van het jaar is de wet nog steeds niet ingevoerd en lijkt het voorstel te zijn gestrand, maar dit wetsvoorstel was niet de eerste poging van deze heren om krakers harder aan te pakken. Eerder dienden zij al moties en meerdere vragen in bij de Kamer over het fenomeen kraken. In hun motivatie voor deze nieuwe wet schrijven zij over arme gedupeerde vastgoedeigenaren die geleden financiële schade steeds niet kunnen verhalen op veelplegende criminele krakers die anoniem van pand naar pand hoppen en een spoor van vernieling achterlaten. Het beeld dat zij willen scheppen is belachelijk op zichzelf, maar al helemaal bijdehand is dat de voorbeelden die zij noemen juist groepen zijn die veelal positief werden ontvangen en omschreven door buren en media. Bovenal opvallend echter, is de enorme aandacht die zij richten op de We Are Here groep.

We Are Here

De groep uitgeprocedeerde asielzoekers, die onder de naam We Are Here ondertussen al bijna acht jaar actief gebouwen kraakt om onderdak te bieden aan mensen in de meest kwetsbare situaties, heeft het afgelopen jaar regelmatig onder vuur gelegen vanuit verschillende hoeken. Meerdere gebouwen waar deze mensen zaten werden belaagd door extreem rechtse groeperingen die demonstreerden tegen het feit dat deze groep mensen überhaupt bestaat. Regelmatig werden ramen en muren van panden beklad met racistische teksten en nare bedreigingen. Er werden zelfs demonstraties georganiseerd waar neo-nazistische huisvrouwen met hun buren, broertjes en neefjes (of hoe ze elkaar dan ook kennen), met spandoek en Nederlandse vlag in de hand en onder veilig toezicht van de politie, een paar uur slimme leuzen als “Ghana Afrika terug!” of “illegaal is crimineel!” konden roepen, voordat ze onder politiebegeleiding weer de trein of bus terugpakten naar welk dorp ze dan ook vandaan kwamen voor dit gezellige groepsuitje.
De media heeft door veelal negatieve berichtgeving, waarin de door We Are Here gekraakte plekken vaak met adres en al werden genoemd, een grote rol gespeeld in deze toenemende uitingen van haat. Een bekend voorval speelde zich af bij een gekraakt pand in het Westelijk Havengebied. Toen de eigenaar daar met cameraploeg en al het gebouw bestormde, had deze groep ‘illegale’ krakers het lef om hun huisvrede te beschermen en deze man de toegang tot zijn pand te weigeren. De media sprak schande, het ‘sociale’ internet schreeuwde mee en bepaalde politici konden dan natuurlijk al helemaal niet stil blijven.
Al snel vertelde burgemeester Halsema in een interview op AT5 dat zij het kraakbeleid scherp onder de loep zou nemen om te kijken wat zij kan doen om deze wantoestanden sneller aan te pakken en benoemt hierbij zelfs het voornemen om de vreemdelingenpolitie in te zetten. Aan het eind van het jaar bericht ze over een nieuw beleid dat deze belofte waar moet maken.

Ondertussen is de laatste “verovering” van de We Are Here groep een totaal vervallen parkeer- garage in ZuidOost. Meer dan een dak biedt deze plek letterlijk niet, er zijn geen muren, geen water of elektra en mensen slapen er in tentjes. Dit is het gevaar waar extreem rechts voor waarschuwt en waar deze burgemeester bang voor lijkt. Dit zijn zogenaamd de parasitaire veelplegende criminelen die zichzelf constant luxes verschaffen waar zij geen enkel recht op horen te hebben?!
Waar burgemeester Halsema 2019 afsluit door schaamteloos te laten zien waar zij voor staat en waar ze heen wil met de stad, laat een andere groep mensen in de eerste week van 2020 een ander geluid horen. Er wordt een klusdag georganiseerd in de We Are Here garage waar met behulp van ervaren krakers en sympathisanten muren en kamers worden gebouwd en binnen korte tijd een flink deel van het gebouw een heel stuk leefbaarder en aangenamer wordt gemaakt.

Maart 2019 – Garage Kempering op de Karspeldreef, Bijlmer, het voormalige Vluchtgarage, gekraakt door We Are Here in december 2013.

De Brief van Halsema

In een brief aan de gemeenteraad van eind december bericht de burgemeester van Amsterdam over gemaakte beleidswijzigingen ter “verbetering van de aanpak van het kraakverbod”.
Net als Koerhuis en Van Toorenburg eerder dit jaar, schrijft zij een groot deel van haar tekst over hoe de We Are Here groep, en met name het incident in het Westelijk Havengebied, de driehoek (burgemeester, officier van justitie en hoofd van politie) heeft geïnspireerd tot verandering van het kraakbeleid. In navolging van haar rechtse collega’s betoogt ze hoe onrechtvaardig het is dat krakers veelal anoniem wegkomen en slim van het rechtssysteem misbruik zouden maken door procedures te starten met als doel een ontruiming slechts te vertragen.
Om deze wantoestanden een halt toe te roepen zal het beleid op drie punten worden gewijzigd:
• “investeren in informatiepositie”: Om een beter beeld te krijgen op recidiverende krakers, zal een ontruiming niet meer altijd worden aangekondigd. Zo krijgen de krakers geen kans om zich uit de voeten te maken voordat een ontruiming plaatsvind en heeft de politie de mogelijkheid om de krakers te arresteren en zo hun identiteit vast te stellen.
• “rechtsgang”: De rechtbank zal een kort geding binnen 2 tot 3 weken inplannen, in plaats van 6 tot 8 weken. Verder doet de rechtbank indien mogelijk direct uitspraak en zal bij negatief vonnis ook direct de datum van ontruiming bepalen.
• “optreden in geval van heterdaad”: in plaats van eerst de feitelijke situatie uit te zoeken, zoals dat voorheen gebruikelijk was, zal nu bij heterdaad direct opgetreden worden door de politie om te voorkomen dat er huisvrede wordt gevestigd. Indien het risico op escalatie te groot is zal er eerst overleg binnen de driehoek plaats moeten vinden.

Februari 2019 – Gekraakte Augustinuskerk op Nieuwendammerdijk 227

Dus wat verandert er dan echt?

Een ontruiming zonder officiële aankondiging mag alleen in het uitzonderlijke geval van een spoedontruiming. Een andere concrete andere maatregel om krakers beter in beeld te krijgen dan hier omschreven wordt niet genoemd.
Een kort geding werd wel vaker eerder dan tussen 6 en 8 weken ingepland, als de datum van ontruiming hier dus bij vonnis direct wordt aangekondigd, lijkt dit de eerste beleidswijziging enigszins te ontkrachten. Dat kraken een grotere prioriteit wordt op de agenda van de rechtbank is eigenlijk schandalig als je kijkt naar hoe vol die agenda waarschijnlijk zal staan met zaken van daadwerkelijke urgentie.
Wat het derde punt betreft, als het goed is was het altijd een belangrijk onderdeel van een succesvolle actie dat je als kraker al huisvrede gevestigd hebt en je niet door de politie laat betrappen tijdens het openbreken van een pand. Er wordt niet gesproken over een gewijzigde definitie van hoe en wanneer er sprake is van heterdaad, dus zoveel verandert hier niet.
Wel sluit Halsema af met een bevestiging van het standpunt dat er nog steeds niet ontruimd moet worden voor leegstand.
Zo lijkt deze brief voor een deel gebakken lucht om rechtse vriendjes te maken, boze pandbezitters en angstverspreidende media te kalmeren en vooral een beeld van zichzelf neer te zetten als burgemeester die van aanpakken weet en zeker niet die linkse tut is die men voor ogen had.
Over het inzetten van de vreemdelingenpolitie in haar strijd tegen We Are Here, wordt in de brief niets gezegd. In een spoeddebat, aangevraagd door GroenLinks raadsleden die opheldering over de kwestie wilden hebben, antwoord Halsema onheilspellend dat “illegalen die geen strafbare feiten plegen ook niks te vrezen hebben.”
Oftewel: illegalen die blijven kraken hebben dat wel…?

Dus…

We krijgen te maken met een verharding in het beleid en al zijn de risico’s die hierbij komen kijken tot nog toe onbekend, deze risico’s gaan we hoe dan ook moeten delen daar ze op ons allemaal van toepassing zullen zijn. De groeiend negatieve aandacht in de media en de politiek, die al jaren merkbaar is, kan alleen worden bevochten door hier een collectief tegengeluid op te geven. Zo kan ook de groeiende demotivatie en moedeloosheid die onder krakers steeds meer voelbaar lijkt, alleen worden bestreden door elkaar te tonen dat we er nog zijn en met elkaar in actie te komen om onze versie van een leefbare stad te verdedigen. Alhoewel het aantal krakers in de stad fors is afgenomen, groeit het aantal mensen dat te maken heeft of gaat hebben met gevolgen of aspecten van deze woonstrijd. Met een groeiend aantal daklozen en een krimpend aantal betaalbare woningen in de stad wordt de urgentie voor radicale autonome oplossingen steeds relevanter.
En gelukkig hebben meer mensen dat door…

Niet te koop

Deze actiegroep strijd sinds 2016 tegen de uitverkoop van sociale huurwoningen in de stad. Onder de naam Niet te Koop heeft een groot aantal huurders, activisten, studenten en sympathisanten zich verenigd met huurdersverenigingen en bestaande groepen als Recht op Stad, Bond Precaire Woonvormen en Fair City. Onder andere door het kraken/bezetten van panden protesteren zij om woningbouwcoörporaties en politici op hun verantwoordelijkheden te wijzen om in betaalbare leefruimte te blijven voorzien in een steeds duurder wordend Amsterdam.

Sloterweg

Drie schattige kleine huisjes op de Sloterweg 711-713 werden eind oktober gekraakt. De gemeente wilde deze voormalige arbeiderswoningen slopen om hier zelfbouwkavels aan te bieden zodat er rijke mensen in dure villa’s kunnen komen te wonen. Voor veel buurtbewoners en andere bewonderaars van mooie dingen zijn deze kleine gebouwen van grote historische waarde, daar zij de laatst overgebleven huisjes van dit soort zijn die typerend waren voor het ooit zo idyllische straatbeeld in deze buurt,
De kraak van deze huisjes heeft de strijd voor behoud ervan flink doen oplaaien, al heeft deze groep er niet lang kunnen wonen. Een ontruiming volgde binnen weken na de kraak maar buurtbewoners en andere sympathisanten zijn met elkaar verder in verzet gegaan tegen de plannen van de gemeente en zo kan deze aangekondigde erframp wellicht alsnog worden voorkomen.

In een optimistische bui valt er zo hier en daar toch zeker nog wat positiefs te zien als we terugkijken op het afgelopen jaar. Ontruimingen hebben er altijd bij gehoord en vertrouwen in een rechtvaardig juridisch systeem hebben de meeste mensen in deze kringen als het goed is nooit echt gehad. Toch bracht 2019 ook een overwinning met zich mee die zowel enorm zeldzaam maar daarmee juist ook enorm relevant is voor de kraakbeweging.

Oktober 2019, Sloterweg 711-713 gekraakt voor een korte periode

Het Klokhuis

Geen grap… Op 1 april 2019 heeft een groep krakers hun rechtszaak tegen de staat gewonnen!
De Kinderen van Mokum zijn al een paar jaar actief panden aan het kraken in de stad en roept als groep daarmee op tot aandacht voor de welbekende wantoestanden op de woningmarkt, die zeker voor de jongere generatie Amsterdammers steeds ontoegankelijker wordt.
Op 30 september 2018 kraakten zij het Zeeburgerpad 22, daarmee de 6e herkraak van ditzelfde gebouw, dat zij vanaf toen “het klokhuis” noemden.
De eigenaar, Appelbeheer bv, laat het pand al sinds 1990 herhaaldelijk langdurig leeg staan maar kreeg het ook nu weer voor elkaar het OM te overtuigen strafrechtelijk te ontruimen. Op 22 februari viel voor de zoveelste keer een ontruimingsaankondiging door de brievenbus van Zeeburgerpad 22. De klokhuisbewoners gingen de rechtszaak tegen de staat aan, hebben gepleit voor een volledig verbod op de voorgenomen ontruiming en de rechter heeft ze in het gelijk gesteld!!!

Oktober 2018 – Het Klokhuis, Zeeburgerpad 22 verse herkraakt

Er is dus nog hoop.. of zo…

de noodzaak voor kraken is overduidelijk nog steeds daar, misschien wel meer dan voorheen. Huisprijzen stijgen de pan uit en wachtlijsten voor betaalbare huurwoningen worden zo snel zo veel langer dat je letterlijk soms nooit aan de beurt gaat komen. Gentrificatie heeft ondertussen bijna elke buurt waar veel mensen met lage inkomens zitten te duur gemaakt voor haar bewoners, bijna elke leuke plek is omgetoverd tot plastic hipstertent en de stad biedt meer voorzieningen voor toeristen dan voor Amsterdammers. Enzovoorts, blablabla… we weten het onderhand allemaal wel. Maar gelukkig lijken meer mensen wakker te worden. Naast de negatieve aandacht die krakers kregen in de media, is er ook veel berichtgeving geweest over enkelingen die honderden panden bezitten en daarmee schaamteloos speculeren met een explosie van de woningmarkt als gevolg. Als kroonvoorbeeld wordt vooral Prins Bernhard Junior, neefje van de koning en gedreven zakenman, vaak genoemd. In een artikel uit de Volkskrant van 04-11-2017 werd een overzicht gepresenteerd van de grootste spelers op de Amsterdamse vastgoedmarkt. Hierin staat Bernhard met ‘slechts’ 102 panden lang niet bovenaan de lijst van veelbezitters. Naast namen als J.C.M. Veldhuijzen, met 512 panden, en J. Rappagne met 449 gebouwen, blijkt onze prins nog lang geen koning van de woningmarkt te zijn. Bedrijven als Liander Infra, met 2357 gebouwen, en Bouwinvest Dutch Institutional Residential Fund, met maar liefst 5401 woningen in bezit, concurreren met buitenlandse investeerders als het Amerikaanse Blackstone dat dit jaar nog voor 200 miljoen euro aan Nederlandse huurwoningen heeft gekocht. De gemiddelde prijzen voor een woning komen zo steeds hoger te liggen, en al roepen sommige politici op tot maatregelen om de markt beter te kunnen reguleren laat een daadwerkelijk adequate oplossing vanuit de politiek natuurlijk op zich wachten.

Satirische poster van Prins Bernhard Junior

Er wordt gesproken over een naderende bubbel op de huizenmarkt terwijl een daadwerkelijke woningcrisis zich al lang aan het afspelen is.
Er zijn zichtbaar steeds meer daklozen in de stad en alhoewel Halsema in haar brief zegt dat er nu eenmaal veel minder sprake is van leegstand staat er toch zeker nog zo’n 600.000m2 aan kantoorruimte leeg, met leegstandsbeheer posters achter het raam die aantonen dat daar nog best wat ongebruikte ruimte over is. Halsema zegt het beleid om niet voor leegstand te ontruimen in stand te houden maar heeft datzelfde beleid herhaaldelijk geschonden. Op de discotheek, die notabene werd herkraakt om haar op deze hypocrisie aan te spreken, hangen nu antikraakposters die haar leugen wederom zichtbaar maken en zelfs het ADM staat feitelijk gezien nog steeds leeg.
Ze laat zien liever met veroordeelde criminelen in zee te gaan dan met krakers of activisten om tafel te gaan zitten. En al waren deals als het ADM en de Lutkemeerpolder al langer geleden gesloten, het expliciet criminele karakter van deze affaires had meer dan genoeg reden kunnen zijn om de overeenkomsten te ontbinden of minstens af te houden tot nader onderzoek. Maar voor deze burgemeester en haar gemeentebestuur zijn gemaakte afspraken met criminelen kennelijk bindend, terwijl internationale verdragen voor mensenrechten en een reeds lang geldende Amsterdamse traditie van het beschermen van minderheden vrijblijvende opties zijn die achteloos weggewuifd kunnen worden.
Ze dreigt om de vreemdelingenpolitie in te zetten tegen We Are Here en met het schenden van juridische rechten van krakers in het algemeen, en deze groep in het bijzonder. We zullen waarschijnlijk te maken krijgen met feller politieoptreden en ook de hatelijke lastercampagnes vanuit het medialandschap zullen dit jaar hartelijk voort worden gezet.
In 2019 hebben we flinke stoten moeten incasseren en ook voor 2020 kunnen we verwachten dat de sterke arm weer ongenadig toe zal slaan. Wordt het geen tijd om terug te knokken?
De sociale woningstrijd waar we als krakers per definitie in betrokken zijn zal verharden, maar je kan niet claimen ergens voor te vechten als je bang bent klappen te vangen. Ik wil hier niet per se oproepen om stok en stenen in de hand te nemen en de straat op te gaan om letterlijk te strijden tegen het gezag, maar we zullen ons moeten bewapenen tegen een groeiende collectieve dreiging.
Zorg dat je op de hoogte blijft van de alsmaar veranderende spelregels. Informeer jezelf maar vooral ook elkaar over de problemen waar we mee te maken krijgen en de mogelijkheden die zijn bedacht om hiermee om te gaan. Het delen van praktische en juridische kennis en een open houding tegenover afwijkende ideeën, alternatieve strategieën en creatieve plannen is essentieel voor een beweging die soms behoorlijk vast dreigt te zitten. Er is geen ruimte voor elitair kliekjes-gedrag waarbij we ons beter kunnen voelen dan de rest van de wereld omdat wij wel begrijpen wat er allemaal mis mee is. We moeten uitreiken naar al die individuen en groepen die zich inzetten voor een betere stad en de onderlinge verschillen niet zien als uitsluitende factoren maar mogelijke aanvullingen in een strijd die op vele sociaal-maatschappelijke lagen gestreden zal moeten worden. Een ieder die gelijkgestemde gedachten heeft over rechtvaardigheid en een socialere wereld is een mogelijke bondgenoot, en daar hebben we nooit genoeg van. Het zit overal vol met gedupeerde huurders, dakloze studenten, jonge klimaatactivisten, sociale gelijkheidsstrijders, anti-racisme radicalen, boze binnenstadbewoners of “gewoon mensen die kraakfeestjes altijd zo veel gezelliger vinden dan de Paradiso ofzo” en die hebben allemaal een plek nodig om te kunnen klagen over hoe het allemaal steeds slechter wordt.
Dus laten we met elkaar op zoek blijven gaan naar ongebruikte ruimtes om daar niet alleen te wonen maar ook een plek te bieden waar we gezamenlijk na kunnen denken over hoe een betere wereld eruit kan zien en dit daar direct in de praktijk brengen.
Of, je weet wel.. Laten we Kraken!

La nouvelle politique d’Amsterdam : Pas d’expulsion pour du vide…

En tant que squatteur à Amsterdam, il est douloureux de faire le bilan de l’année écoulée. L’année 2019 a porté un coup dur à un mouvement qui ne semblait pas capable de faire mieux que de prendre la raclée. La ville a perdu ses plus grands squats et malgré de nombreuses ouvertures, presque aucun nouveau squat n’a survécu à la fin de l’année. De plus, les politicienn-e-s ont essayé d’introduire une loi au niveau national pour criminaliser davantage les squatters, tandis que les médias ont rapporté à maintes reprises comment les propriétaires affligés sont trompés à répétition par les squatters. Pour couronner le tout, le maire conclut l’année avec un rapport sur une nouvelle politique visant à mettre en place une approche plus rigide sur les squats.
Il ne reste pas grand-chose à dire au-delà de 2019, année plutôt sombre, ce qui rend difficile de brosser un tableau optimiste des squats à Amsterdam en 2020.

Nous nous souvenons d’une année au cours de laquelle nous avons beaucoup perdu.

ADM

En commençant par l’expulsion de l’ADM. Attendue mais néanmoins douloureuse. 21 ans d’existance, à s’activiter, à travailler et à faire la fête sous la bannière de la liberté, tout en aspirant à être un exemple pour le reste de la ville et du monde. Un lieu où chacun-e se sentait la bienvenu-e (à quelques exceptions, des uniformes bleus), où l’argent n’avait aucun pouvoir (à part ce festival annuel assez coûteux), où la créativité régnait librement et où les gens ont construit ensemble un beau monde miniature dans une zone industrielle par ailleurs assez laide. Après des années de procès, de manœuvres politiques et de négociations avec la municipalité et les autres parties concernées, le rideau est tombé définitivement le 7 janvier. Ce faisant, la décision des Nations unies selon laquelle une expulsion serait contraire aux traités internationaux sur les droits de l’homme a été balayée. Face à une armée de police, soutenue par des agents de sécurité agressifs et violents (à la solde du propriétaire Chidda), il y a eu un peu de résistance symbolique pendant l’expulsion, après quoi les résident-es de l’ADM ont dû se reloger dans un endroit appelé Slibvelden (le champ de boue).
L’ADM est tombée aux mains de Chidda BV, l’héritier de Bertus Lüske (ancien propriétaire de l’ADM), dont les liens avec le milieu criminel étaient largement connus, surtout après son meurtre en 2003. Le personnage clé de l’accord entre la ville et Lüske était Ton Hooijmaijers, alors membre du VVD, entre-temps condamné pour corruption. Par ailleurs, Mr P. Koole, propriétaire de Koole BV et futur locataire du terrain, a été arrêté en Italie cet été, car il était recherché par Interpol. Quel merveilleux public! Ce sont les gens avec lesquels la municipalité veut faire des affaires ?

Bajesdorp

Bajesdorp a également dû souffrir cette année. Comme l’ADM, c’était un lieu d’habitation et de vie, de fête et d’organisation, et un espace inestimable pour les squatters, la ville et bien au-delà. Cet endroit, tout comme l’ADM, a dû faire place à de grosses sommes d’argent. Après des années de négociations intensives avec la municipalité et les propriétaires sur la légalisation, les plans sont enfin bouclés pour “Bajesdorp 2020”, un espace de création à construire à côté de l’ancien Bajesdorp.

Octobre 2019 – Bajesdorp en cours de démolition

ME

Le Mobiele Eenheid, un collectif qui a squatté un bâtiment sur le Gedempt Hamerkanaal au nord d’Amsterdam en octobre 2018 afin de créer un espace, autrefois si nombreux, c’est-à-dire un centre social, où les gens vivent. Un espace qui devait montrer la valeur ajoutée du réseau de squats au reste de la ville et rassembler les gens dans une lutte sociale commune, mais où finalement, avant l’expulsion au début de cette année, il n’y a eu que quelques fêtes organisées.
Les travaux de construction ont commencé assez tard dans l’année et ce n’est que dans certaines parties du bâtiment, le grand entrepôt, où les gens avaient l’habitude de traîner au bar l’année précédente, que l’on a l’impression que ça sent encore la bière éventée. L’hôtel de luxe promis par le propriétaire, Uri Ben Yakir, n’est pas encore arrivé. Il en va de même pour le nouveau squat que Mobiele Eenheid allait ouvrir. Malgré l’intention de poursuivre les activités et/ou la lutte après l’expulsion, rien n’a suivi au cours de l’année 2019 et il semble que “la première base du Mobiele Eenheid” sera aussi la dernière.

La maire Halsema démontre clairement ce qu’elle voulait vraiment dire par “protéger les franges qui rendent cette ville si belle“. Les figures de la pègre sont laissées en liberté tant qu’elles fournissent suffisamment d’argent, tandis que la scène underground est déchirée et ses restes doivent être balayés sous le tapis le plus rapidement possible.

Mars 2019 – Graffiti “Expulsé pour du vide”, sur l’ex-squat de Mobiele Eenheid, sur le Spijkerkade

Lutkemeerpolder

L’histoire du Lutkemeerpolder est potentiellement encore plus symptomatique de la façon dont le conseil municipal entend façonner cette ville. Même si ce n’est pas un squat, c’est un bon exemple, surtout pour tous ceux qui croyaient encore qu’un gouvernement de “gauche écolo” aurait pu donner naissance à une autre ville.

Cette zone naturelle est la dernière partie de la ville où les terres sont encore propices à l’agriculture. Pourtant, le gouvernement est d’avis qu’il doit être couvert par des industries. Par conséquent, il se peut que la ferme De Boterbloem en soit à sa dernière année, après un siècle d’existence. Le seul espace à Amsterdam où des aliments biologiques ont été cultivés et distribués localement à cette échelle aurait pu servir d’exemple pour montrer que le changement climatique n’a peut-être jamais progressé aussi loin. Au lieu de cela, il doit faire place à un centre de distribution vers lequel les produits les plus absurdes seront expédiés du monde entier pour y être stockés temporairement…
Une fois de plus, il faut mentionner Ton Hooijmaijers en tant qu’acteur majeur, qui a réussi à s’enrichir et à enrichir d’autres en réalisant l’accord entre la municipalité et les investisseurs. Une fois de plus, la municipalité montre que la corruption avérée n’a pas besoin d’être dissuasive, si l’on veut faire de l’argent et dans sa recherche du profit, l’écologie est entièrement mise de côté, quel que soit le parti pour lequel vous avez voté.

Septembre 2019 – Expulsion du Lutkemeerpolder

Beaucoup de pertes, peu de contreparties

Les centres sociaux squattés n’ont pas été les seuls à souffrir. Dans toute la ville, de grandes pertes ont été faites, alors qu’il ne reste que très peu de squats. Strekkerweg, Meeuwenlaan et Sophialaan ont été rapidement expulsés ; trois grands bâtiments où il s’est passé beaucoup de choses intéressantes, et qui ont offert à beaucoup de squatters un refuge pendant les quelques années de leur existence (mais pour lesquels les gens ne pouvaient toujours pas trouver de meilleurs noms). Malheureusement, beaucoup d’autres maisons squattées ont dû fermer leurs portes cette année, alors que le nombre de lieux encore squattés en 2019 peut se compter sur les doigts d’une main et même là, on n’a pas besoin de tous ses doigts. Comme pour beaucoup de bâtiments expulsés, il ne s’est pratiquement rien passé depuis le départ des squatters. De temps en temps, il y a des travaux de démolition, un panneau indiquant “Je travaille ici”, mais bien trop souvent, une affiche anti-squat apparaît sur la fenêtre, vous signifiant un doigt d’honneur invisible mais palpable chaque fois que vous passez devant votre ancienne maison.

À maintes reprises, les fonctionnaires municipaux et/ou les juges se rallient aux arguments louches et fallacieux des propriétaires, qui réussissent à faire valoir l’urgence des expulsions avec de fausses promesses et des plans vagues. Pourtant, ils sont rarement, voire jamais, tenus responsables de leurs responsabilités et de leurs fausses promesses. Le vide et le délabrement sont préférables aux yeux de la municipalité, apparemment plus que l’utilisation par les habitant-e-s qui sont prêt-e-s à retrousser leurs manches et à embellir cette ville.

Août 2019, van ‘t Hofflaan 16 occupé à Frankendael

Kadoelen

Parfois, cela va tellement loin que les propriétaires ne sont pas empêchés de prendre les choses en main pour expulser leur propriété. L’ancien café Kadoelen de Landsmeerdijk à Amsterdam Noord a été squatté en janvier de cette année. Peu de temps après, le propriétaire, sous les yeux de la police, a expulsé l’endroit en défonçant le toit avec une pelleteuse alors que les squatters parvenaient à peine à sortir de la maison à temps.
Le café était resté vide pendant un certain temps, car l’ancien exploitant avait été sommé de fermer son café après des années de délabrement causé par un mauvais entretien. Finalement, l’immeuble a été acheté par le spéculateur notoire F.F. Prud’homme de Lodder, qui prévoyait de construire des appartements de luxe à sa place mais n’a pas obtenu les permis nécessaires en raison du statut monumental de la maison, ce qui signifie qu’elle ne peut pas être démolie légalement. Au grand soulagement de nombreux habitants du quartier, qui soutenaient pleinement les squatters et auraient souhaité les voir faire revivre ce lieu historique, qui avait été un café pendant quatre siècles.
En vain. La municipalité avait décidé d’expulser les squatters pour des raisons de sécurité. Le propriétaire a alors mis ses paroles en pratique et a à moitié démoli le bâtiment à l’aide d’une pelleteuse, tandis que la police regardait en silence, semblant être d’accord. Le refus des permis de démolition qu’il avait demandés ne semblait pas poser de problème. Au lieu d’accorder aux squatters le temps de sauver ce bâtiment historique d’une nouvelle dégradation, le café délabré est laissé à pourrir entièrement. Il est actuellement protégé par des clôtures qui avertissent du danger d’effondrement et là où l’année dernière il y avait une fenêtre, une bâche bleue déchirée la remplace.

Février 2019, ancien Café Kadoelen de Landsmeerderdijk à Amsterdam Noord

Amstel

L’histoire d’Amstel 45 est similaire, celle d’une maison du canal sur le Blauwbrug, près de Waterlooplein, qui fut autrefois belle. Elle a été squattée en septembre après des années de vide et de délabrement. Le propriétaire, M. J.C.M. Veldhuijzen, est, avec 512 propriétés à son actif, l’un des spéculateurs les plus notoires d’Amsterdam. Veldhuijzen est en conflit avec la municipalité depuis des années en raison de ses plans pour cette maison. Il ne reçoit pas les permis requis et s’est vu imposer un arrêt de construction, suite à des travaux illégaux qui ont causé des dommages considérables au bâtiment. La procédure judiciaire entre Veldhuijzen et la municipalité était en cours pendant la période où il était squatté. Néanmoins, le juge a décidé qu’une expulsion est justifiée sur la base de l’intention de Veldhuizen d’effectuer des travaux qui, étant donné sa situation (arrêt de construction ! !) ne peuvent en aucun cas être définis comme urgents. L’invincibilité des criminels de l’immobilier dans un État de droit qui semble ne protéger que les grosses sommes d’argent est une fois de plus douloureusement illustrée.

Septembre 2019 – Amstel 45 squatté

Etc…

Il existe d’innombrables exemples de propriétaires qui restent impunis lorsqu’ils négligent leur propriété, alors que la promesse (ou la politique) de ne pas expulser pour cause de vide est devenue un concept de plus en plus oublié ou naïf.
La boulangerie de Buikslotermeerplein, qui a été squattée cet été après des années de vide, est actuellement gérée par un certain nombre de vélos, mais sinon rien de significatif ne semble se produire. Là où se trouvait autrefois un énorme entrepôt DHL sur la Hornweg, squatté en mai et habité pendant environ six semaines, se trouve aujourd’hui vide, clôturé par un panneau et une promesse vide de construire quelque chose de grand et de beau (en 2018 !). La pizzeria squattée de la Statenjachtstraat a été expulsée pour la énième fois pour cause de désamiantage urgent, mais après des mois de vide répété, tout ce qui a changé, c’est une clôture autour du bâtiment, contenant encore une autre promesse vide de construction qui ne se voit nulle part. Les bâtiments de la Jan Hanzenstraat, squattés au printemps, ont été expulsés au bout de quelques mois pour des plans qui n’ont jamais été mis en œuvre et il ne se passe pratiquement rien avec l’église de Nieuwendammerdijk qui a été squattée peu de temps après le début de cette année.
La liste est longue, mais pour terminer, il convient de mentionner l’ancienne discothèque sur la Buikslotermeerplein.

Septembere 2019 – l’ancienne Pizzeria de la Statenjachtstraat à Amsterdam Noord

La discothèque

Le bâtiment de la Buikslotermeerplein avait été squatté une première fois par We Are Here en 2018. À la fin de l’été, le bâtiment a de nouveau étésquatté dans le cadre de la manifestation nationale contre une proposition de loi visant à faire appliquer plus strictement l’interdiction de squatter. La discothèque, qui n’a pas été utilisée depuis de nombreuses années, est la propriété de la municipalité, qui a laissé le bâtiment vacant pendant tout ce temps. Avec l’arrivée de la ligne de métro nord-sud au début de cette année, la valeur de cette propriété va considérablement augmenter, tout comme les propriétés dans le reste du quartier et dans de nombreux autres quartiers d’Amsterdam Noord. La Buikslotermeerplein est située à la dernière station de la nouvelle ligne de métro et deviendra, dans les années à venir, un haut lieu de la gentrification. Pour l’instant, les plans de reconstruction et de modernisation du centre commercial semblent être reportés et la discothèque reste encore vide. We Are Here a dû partir car la municipalité a déclaré que le bâtiment était activement utilisé par un restaurateur de meubles. Après l’expulsion, tout signe de vie est resté absent (à l’exception d’épaisses couches de moisissure colorée à croissance rapide) et pendant l’occupation de cet été, aucune trace visible d’utilisation ou de travaux n’a pu être détectée. La municipalité a été prise en flagrant délit de mensonge mais décide à nouveau de procéder à une expulsion criminelle pour les mêmes raisons. Alors qu’autrefois les gens avaient l’habitude de danser (probablement sur une musique horrible), elle doit maintenant se taire jusqu’à ce qu’ici aussi le bruit des bulldozers et des machines de démolition étouffe les protestations des militant-e-es pour le logement.

5 septembre 2019 – Journée nationale d’acion contre la loi anti squat, Buikslotermeerplein 7 réoccupé

Nouvelle loi (ou pas de loi ?)

Au début de l’été, les squatters des Pays-Bas ont été surpris-e-s par la nouvelle d’une proposition de loi présentée par Mr Koerhuis (VVD) et Mr van Toorenburg (CDA). Leur “loi pour l’application de l’interdiction de squatter” devait marquer la fin des “crimes impunis” des squatters. En changeant les procédures légales, un juge commissaire pouvait ordonner une expulsion dans les trois jours à la demande d’un procureur, sans avoir à prendre en compte le point de vue des squatters. Cela permettrait de contourner complètement le concept de protection du domicile privé pour lequel on s’est battu en 2010. Tout comme à l’époque, des squatters de tout le pays se sont rassemblé-e-s pour manifester leur résistance et le 15 septembre, plusieurs actions de protestation ont été organisées dans différentes villes. Les gens ne se sont pas non plus laissés intimider au cours de l’année et ont continué à squatter différents endroits (avec plus ou moins de succès).

Hiver 2019, Asterweg 15C réoccupé pour une courte période

À la fin de l’année, la loi n’a pas été appliquée et la proposition semble avoir échouée. Cette proposition n’était pas la première tentative de ces messieurs de faire appliquer des procédures plus strictes pour les squatters. Auparavant, ils avaient soumis des motions ainsi que des questions à la Deuxième Chambre. Dans leur motivation pour cette nouvelle loi, ils écrivent que de pauvres propriétaires trompés sont incapables de récupérer les dommages financiers auprès de squatters criminels, qui sautent anonymement d’immeuble en immeuble, laissant derrière eux une traînée de destruction. L’image qu’ils cherchent à créer est ridicule en soi, mais, aussi intelligents soient-ils, les exemples mentionnés concernent précisément ces groupes qui ont souvent été reçus et décrits positivement par les médias et les voisins. Ce qui est particulièrement frappant, cependant, c’est l’énorme attention qu’ils portent à “We Are Here”.

We Are Here

Le groupe de demandeurs d’asile déboutés, qui squattent activement des bâtiments depuis près de huit ans afin d’héberger des personnes en situation précaire, connu sous le nom de We Are Here, a été régulièrement attaqué de différents côtés au cours des dernières années. Plusieurs des bâtiments dans lesquels eils vivaient ont été attaqués par des groupes d’extrême droite, qui protestaient contre leur existence en général. Les fenêtres et les murs des bâtiments ont été régulièrement couverts de slogans racistes et de menaces. Des manifestations ont eu lieu, au cours desquelles des femmes au foyer avec leurs frères et neveux, des banderoles et le drapeau néerlandais à la main, sous l’oeil bienveillant de la police, criaient des slogans tels que “Ghana, Afrique, dégagez!” ou “L’illégalité est criminelle !”, avant d’être escortées jusqu’au train ou au bus qui les ramènerait dans leur village d’origine pour cette sortie en groupe.
Les médias ont joué un rôle majeur dans ces expressions croissantes de haine en raison de leurs reportages majoritairement négatifs et de la mention explicite des adresses des squats de We Are Here. Un incident bien connu a eu lieu dans un bâtiment squatté du Westelijk Havengebied à Amsterdam. Lorsque le propriétaire a fait intrusion dans le bâtiment avec une équipe de tournage, ce groupe de squatters “illégaux” a eu le courage de protéger leur domicile et de refuser à cet homme l’accès à ses locaux. Les médias ont condamné le groupe, les médias sociaux ont crié encore plus fort, et naturellement certains politiciens ne pouvaient pas laisser passer cet incident sans commentaire.
Peu de temps après, la maire Halsema a répondu dans une interview sur AT5, promettant d’évaluer de manière critique la politique sur les squats afin de trouver une solution à ces abus et a même mentionné le recours à la police des frontières. D’ici la fin de l’année, elle parle d’une nouvelle politique qui est censée tenir sa promesse.

En attendant, la dernière “conquête” de We Are Here est un parking entièrement abandonné à Zuid Oost. Ce lieu n’offre littéralement pas plus qu’un toit ; il n’y a pas de murs, pas d’eau ni d’électricité et les gens dorment dans des tentes. C’est le danger que l’extrême droite met en garde et que le maire semble craindre. Ce sont les soi-disant criminels parasites, qui acquièrent constamment des luxes auxquels ils n’ont pas droit !
Alors que la maire Halsema conclut l’année 2019 en affichant sans vergogne ce qu’elle représente et ce qu’elle veut pour la ville, un autre groupe de personnes adopte une position opposée en cette première semaine de 2020. Pendant une journée de travail collective dans le garage de We Are Here, des squatters et des sympathisants ont aidé à construire des murs et des pièces et, en très peu de temps, une grande partie du bâtiment est devenue nettement plus vivable et agréable.

Mars 2019 – Le garage Kempering sur le Karspeldreef, au Bijlmer, l’ancien Vluchtgarage, squatté une première fois par We Are Here en décembre 2013

La lettre de Halsema

Dans une lettre adressée au conseil municipal fin décembre, la maire d’Amsterdam fait état des changements politiques “pour améliorer l’exécution de l’interdiction de squatter”.
Tout comme Koerhuis et Van Toorenburg au début de l’année, la majorité de sa lettre explique comment le groupe We Are Here et plus particulièrement l’incident du Westelijk Havengebied a inspiré le triangle sécuritaire (maire, procureur et chef de la police) à modifier la politique sur les squats.
Faisant écho à ses collègues de droite, elle souligne l’injustice de l’anonymat maintenu par les squatters et l’abus habile du système constitutionnel, par exemple en engageant des procédures judiciaires simplement pour retarder une expulsion.
Pour mettre fin à cette situation déplorable, trois points de la politique doivent être adaptés :
– “investir dans la position d’information” : Pour obtenir une image claire des squatters récidivistes, les expulsions ne seront pas toujours annoncées. Par conséquent, les squatters n’ont pas la possibilité de disparaître avant une expulsion, ce qui permet à la police de les arrêter et d’établir leur identité.
– “procédure judiciaire” : Le tribunal prévoit des procédures sommaires dans un délai de 2 à 3 semaines, au lieu de 6 à 8 semaines. En outre, le tribunal rendra, si possible, le verdict immédiatement et, en cas de verdict négatif, déterminera rapidement la date de l’expulsion.
– “intervention en cas de flagrant délit” : Au lieu d’enquêter d’abord sur la situation réelle, comme c’était le cas auparavant, la police interviendra directement en cas de flagrant délit pour empêcher l’établissement de la protection de domicile. Si le risque d’escalade est trop élevé, la consultation doit d’abord avoir lieu à l’intérieur du triangle.

Février 2019 – L’église Augustinus sur le Nieuwendammerdijk 227

Qu’est-ce qui va vraiment changer alors ?

Une expulsion sans annonce officielle n’est autorisée que dans le cas exceptionnel d’une expulsion en urgence. Les autres mesures concrètes visant à identifier les squatters ne sont pas mentionnées.
Les procédures sommaires sont régulièrement programmées plus tôt que dans 6 à 8 semaines, et si la date de l’expulsion est annoncée avec le verdict, le premier changement de politique semble quelque peu compromis. Le fait que les squats deviennent une plus grande priorité dans l’agenda du tribunal est scandaleux, si vous imaginez le nombre d’affaires réellement urgentes qu’il doit traiter.
Quant au troisième point, il a toujours été important pour le succès d’une ouverture que les squatters établissent la protection de leur domicile privé dans leur maison au lieu d’être pris en flagrant délit par la police lors de l’ouverture d’un bâtiment. Il n’est pas fait mention d’un changement de définition du flagrant délit, donc rien ne semble changer à cet égard.
Halsema conclut en affirmant qu’il n’y a pas eu d’expulsion pour du vide.
Dans l’ensemble, la lettre a pour but de nouer des amitiés à droite, de satisfaire des propriétaires en colère et des médias alarmistes et surtout de se donner une image de cheftaine, qui s’attaque activement aux problèmes et n’est certainement pas la petite fille de gauche que les gens ont encore en tête.
L’emploi de la police des frontières contre We Are Here n’apparaît pas dans sa lettre. Lors d’un débat d’urgence demandé par les membres du conseil de Groen Links, qui ont exigé des éclaircissements sur cette question, Halsema a répondu de façon inquiétante que “les clandestins, qui ne commettent pas de crimes, n’ont rien à craindre”.
En d’autres termes : quand est-il des clandestins qui continuent à squatter ?

Donc…

Nous sommes confronté-e-s à une politique plus stricte et même si les risques émergents sont encore inconnus, nous devrons les évaluer ensemble quoi qu’il arrive, car ils s’appliqueront à nous tou-te-s. L’attention de plus en plus négative des médias et de la politique, qui est perceptible depuis de nombreuses années, ne peut être combattue qu’en posant une opposition collective. De même, la démotivation et le découragement croissants des squatters ne peuvent être vaincus qu’en montrant que nous sommes toujours là et que nous devons agir ensemble afin de lutter pour notre version d’une ville vivable. Alors que le nombre de squatters dans la ville a considérablement diminué, le nombre de personnes qui doivent ou devront faire face aux conséquences ou aux aspects de cette lutte pour le logement, est en augmentation. Étant donné le nombre croissant de sans-abri dans la rue et la diminution des logements abordables dans la ville, l’urgence de solutions autonomes radicales devient de plus en plus pertinente.
Heureusement, de plus en plus de gens s’en rendent compte…

Niet te koop

Ce groupe d’action lutte contre la vente de logements sociaux dans la ville depuis 2016. Sous le nom de “Niet te koop”, un grand nombre de locataires, d’activistes, d’étudiant-e-s et de sympathisant-e-s se sont associé-e-s à des associations de locataires et à des groupes existants tels que Recht op Stad, Bond Precaire Woonvormen et Fair City. Leurs actions portent par exemple sur l’occupation d’immeubles afin de rappeler aux instances de logement social et aux politicien-ne-s leur responsabilité de fournir un espace de vie abordable dans une ville d’Amsterdam de plus en plus chère.

Sloterweg

Fin octobre, trois jolies petites maisons de la Sloterweg 711-713 ont été squattées. La municipalité allait démolir ces anciennes maisons d’ouvriers pour faire place à des parcelles de construction afin d’offrir aux riches un espace pour leurs coûteuses villas. Pour de nombreux habitants du quartier et autres admirateurs de la beauté, ces petits maisons ont une grande valeur historique, car ce sont les dernières maisons de ce type qui subsistent et qui étaient typiques du paysage autrefois si idyllique de ce quartier.
L’ouverture de ces maisons a provoqué un regain de lutte pour leur préservation, même si le groupe n’a pas pu y vivre très longtemps. Une expulsion a eu lieu dans les semaines qui ont suivi l’ouverture, mais les habitants du quartier et d’autres sympathisants ont continué à protester contre les plans de la municipalité et cette catastrophe patrimoniale a donc pu être évitée.

Dans un contexte un peu plus optimiste, il y a certainement des choses positives à dire sur l’année dernière. Les expulsions ont toujours fait partie de la vie des squats et la plupart des gens dans ces milieux n’ont jamais eu foi en un système juridique juste. Néanmoins, 2019 a également apporté un triomphe qui est extrêmement rare, et donc aussi extrêmement pertinent pour le mouvement des squatters.

Octobre 2019, Sloterweg 711-713 occupé pour une courte période

Het Klokhuis (Le trognon de pomme)

Pas de blague… Le 1er avril 2019, un groupe de squatters a gagné son procès contre l’Etat ! Les Kinderen van Mokum squattent activement des bâtiments depuis quelques années et, en tant que groupe, eils attirent l’attention sur la situation désastreuse bien connue du marché du logement, qui devient de plus en plus inaccessible, certainement pour la jeune génération d’Amsterdammers.
Le 30 septembre 2018, eils ont squatté le Zeeburgerpad 22, un bâtiment réouvert pour la 6ème fois, qu’eils ont appelé “Het Klokhuis”.
Depuis 1990, le propriétaire Appelbeheer BV a laissé l’immeuble vide à plusieurs reprises pendant de longues périodes, tout en parvenant à convaincre d’une manière ou d’une autre l’OM (le ministère de la justice) de l’expulser. Le 22 février, un avis d’expulsion est arrivé dans la boîte aux lettres pour la énième fois. Les résident-e-s du Klokhuis ont entamé une procédure judiciaire contre l’État, ont plaidé pour une interdiction complète de l’expulsion prévue et le tribunal a statué en leur faveur !

Octobre 2018 – Het Klokhuis sur le Zeeburgerpad 22 à nouveau squatté

Il y a donc encore de l’espoir… Ou quelque chose dans ce sens…

Il est évident que la nécessité de squatter est toujours présente, peut-être plus que jamais. Les prix des maisons montent en flèche et les listes d’attente pour des logements sociaux s’allongent si rapidement que certain-e-s n’auront littéralement jamais leur tour. La gentrification a fait que presque tous les quartiers où vivent des personnes à faibles revenus sont devenus trop chers pour leurs habitant-e-s, que presque tous les beaux endroits ont été transformés en lieux de rencontre branchés et que la ville offre plus d’installations pour les touristes que pour les Amsterdamois. Et ainsi de suite, blablabla… nous le savons tous maintenant. Heureusement, plus de gens semblent se réveiller. Outre l’attention négative dont les squatters font l’objet dans les médias, il y a aussi eu davantage de reportages sur certains individus, qui possèdent des centaines de propriétés avec lesquelles ils spéculent sans vergogne, ce qui a fait exploser le marché immobilier. Comme exemple révélateur, le prince Bernhard Junior, neveu du roi et homme d’affaires ambitieux, est fréquemment cité. Le Volkskrant a publié un article le 04.11.2017 contenant un aperçu des principaux acteurs du marché immobilier d’Amsterdam. Avec seulement 102 propriétés, le prince Bernhard n’est de loin pas en tête de la liste des gros poissons. A côté de noms comme J.C.M. Veldhuijzen avec 512 immeubles et J. Rappange avec 449 propriétés, notre prince semble loin d’être le roi sur le marché immobilier. Des sociétés comme Liander Infra avec 2357 immeubles et Bouwinvest Dutch Institutional Residential Fund avec pas moins de 5401 appartements sont en concurrence avec des investisseurs étrangers comme l’investisseur américain Blackstone qui a acheté des biens locatifs néerlandais pour 200 millions d’euros seulement cette année. En conséquence, les prix d’un appartement moyen augmentent et même si certain-e-s politicien-ne-s demandent des mesures pour mieux réguler le marché, il va sans dire que des solutions vraiment adéquates de la part du spectre politique font défaut.

Affiche satirique sur le prince Bernhard Junior

Il est question d’une bulle imminente sur le marché du logement alors qu’une véritable crise du logement dure depuis un certain temps déjà.
Il y a visiblement plus de sans-abri dans la ville et bien qu’Halsema affirme dans sa lettre qu’il y a beaucoup moins de bâtiments vides, quelque 600.000m2 de bureaux restent vides, souvent avec des affiches d’agences anti-squat derrière les fenêtres indiquant les espaces inutilisés. Halsema suit une politique de non-expulsion pour cause de vide mais a bafoué cette politique à plusieurs reprises sans aucune honte. Des affiches anti-squat sont apparues dans les vitrines de la discothèque, qui a été squattée pour souligner son hypocrisie, rendant ses mensonges flagrants. Même l’ADM est en fait toujours vide. Elle montre qu’elle préfère faire affaire avec des criminels plutôt que d’entrer en dialogue avec des squatters ou des militant-e-s. Et même si des accords comme ceux conclus avec l’ADM et le Lutkemeerpolder ont été conclus depuis un certain temps, la nature explicitement criminelle de ces affaires aurait pu être une raison suffisante pour dissoudre les accords ou au moins les suspendre jusqu’à une enquête plus approfondie. Alors que la maire et son conseil municipal s’en tiennent aux accords conclus avec des criminels, les conventions internationales sur les droits de l’homme et la longue tradition d’Amsterdam en matière de protection des minorités sont des options non contraignantes qui peuvent être négligemment balayées.
Elle menace d’employer la police des frontières contre We Are Here, de violer les droits légaux des squatters en général et les droits de ce groupe en particulier. Nous allons très probablement faire face à une action policière plus féroce et les campagnes de diffamation haineuses dans les médias se poursuivront certainement cette année.
En 2019, nous avons dû subir pas mal de coups et nous nous attendons également à ce que le bras fort frappe non moins impitoyablement en 2020. Est-il temps de riposter ?
La lutte pour le logement social dans laquelle nous, les squatters, sommes engagés par défaut, va devenir plus tendue, mais vous ne pouvez pas prétendre vous battre pour quelque chose, si vous avez trop peur de recevoir des coups. Je ne veux pas nécessairement appeler les gens à ramasser des bâtons et des pierres et à sortir dans la rue pour lutter littéralement contre l’autorité, mais nous devrons nous armer contre une menace collective croissante.
Veillez à vous tenir au courant des règles du jeu en constante évolution. Informez-vous, mais surtout informez-vous les un-e-s les autres, des problèmes auxquels nous devrons faire face et des solutions qui ont été trouvées pour les résoudre. Le partage des connaissances pratiques et juridiques et une attitude ouverte face aux idées divergentes, aux stratégies alternatives et aux plans créatifs sont essentiels pour un mouvement qui semble parfois assez bloqué. Il n’y a pas de place pour un comportement élitiste afin de se sentir mieux que le reste du monde, parce que c’est nous qui comprenons ce qui ne va pas. Nous devons tendre la main à tou-te-s les individu-e-s et groupes qui se battent pour une ville meilleure et, au lieu de considérer nos différences comme des facteurs exclusifs, nous devrions les considérer comme une valeur ajoutée potentielle à une lutte qui devra être menée à de nombreux niveaux de la société. Toute personne qui a des idées similaires sur la justice et un monde plus social est un allié potentiel et de ceux que l’on n’a jamais assez. Partout, il y a des locataires dupés, des étudiants sans domicile fixe, des jeunes militants pour le climat, des militants pour la justice sociale, des radicaux antiracistes, des habitants de quartiers défavorisés en colère ou “simplement des gens qui pensent que les fêtes dans les squats sont beaucoup plus agréables que celles du Paradiso ou ailleurs” et eils ont tous besoin d’un espace, où eils peuvent se plaindre de la façon dont les choses ne font qu’empirer.
Continuons donc à chercher des espaces inutilisés, non seulement pour y vivre, mais aussi pour offrir des lieux où nous pouvons imaginer ensemble à quoi pourrait ressembler un monde meilleur et mettre immédiatement nos idées en pratique.
Ou, vous savez… Allons ouvrir un squat !

(Ce texte a été envoyé aux éditeurs du Jakra 2019. Certaines des photos publiées ici sont de Hans.)
(Autre importante publication en 2019: Architecture of Appropriation. On Squatting as Spatial Practice)